Z przeprowadzeniem badania alkomatem na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu za pewne spotkał się już każdy z nas czy to w pracy czy podczas kontroli ruchu drogowego przez Policję. O ile w mediach mówiło się już wiele o podstawach prawnych, sposobach przeprowadzania badań tak mało wiemy o rodzajach tych urządzeń oraz prawach, które nam przysługują. Sposoby przeprowadzania badań oraz prawa osób określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie badań na zawartość alkoholu w organizmie z dnia 28 grudnia 2018 r.
RODZAJE URZĄDZEŃ
Na początku warto przybliżyć rodzaje tych urządzeń. Urządzenia elektroniczne do badań na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu dzielimy na działające metodą spektrometrii w podczerwieni lub utleniania elektrochemicznego. Pierwszy typ tych urządzeń charakteryzuje się dużymi gabarytami oraz charakterystycznym wężykiem na który zakłada się ustnik więc nie znając nazw tych urządzeń szybko można się zorientować z jakim typem urządzenia mamy do czynienia. Najpopularniejszym tego urządzeniem jest Alkometr A2.0 (zdjęcie nr 1). Z uwagi na jego rozmiar i brak własnego zasilania spotkać go możemy w jednostkach Policji lub niektórych policyjnych radiowozach Wydziału Ruchu Drogowego. Po pierwszym badaniu na tego typu urządzeniu, drugie badanie przeprowadza się od razu po wykonaniu pierwszego badania. Drugi typ urządzeń działający metodą utleniania elektrochemicznego jest na wyposażeniu praktycznie każdego patrolu policyjnego. Z uwagi na małe gabaryty i własne zasilanie najczęściej spotkać możemy takie urządzenia jak Alco-sensor IV (zdjęcie nr 2) lub Alcotest Drager 7410 (zdjęcie nr 3). Po pierwszym badaniu na tego typu urządzeniu, drugie badanie wykonuje się po upływie 15 minut. Ponadto tego typu urządzeniem jest również analizator wydechu niewyposażony w cyfrową prezentację wyniku pomiaru AlcoBlow (zdjęcie nr 4), który nie jest alkomatem dowodowym tylko przesiewowym. Po wykonaniu badania urządzeniem Alcoblow wskazującym na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu należy powtórzyć badanie na jednym z wcześniej wskazanych modeli.
Każde (prócz Alcoblow) z tych urządzeń wskazuje pomiar wyrażony w mg/dm3, a nie jak większość osób jest przyzwyczajona w promilach. Warto jednak zaznaczyć, że wystarczy wynik podany w mg/dm3przemnożyć o wartość 2,1 aby otrzymać przybliżony wynik w promilach.
OBOWIĄZKI PRZEPROWADZAJĄCEGO BADANIE
Przeprowadzający badanie, przed rozpoczęciem badania analizatorem wydechu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu ma obowiązek upewnić się, że u osoby badanej minęło 15 minut od chwili zakończenia przez nią spożywania alkoholu lub palenia papierosów, w tym papierosów elektronicznych.
Przykład: Podczas kontroli drogowej, przed przeprowadzeniem badania analizatorem wydechu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu policjant powinien zadać pytanie czy w ciągu ostatnich 15 minut spożywaliśmy alkohol bądź paliliśmy papierosy. W przypadku poinformowania policjanta o np. paleniu papierosów 5 minut temu, policjant powinien odczekać jeszcze 10 minut.
PRAWA OSOBY BADANEJ
Podczas badania analizatorem wydechu dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodą utleniania elektrochemicznego, osoba badana w przypadku uzyskania wyniku wynoszącego ponad 0,00 mg/dm3 może zażądać badania analizatorem wydechu dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni.
Przykład: Policjant podczas kontroli drogowej poddał nas badaniu na urządzeniu typu AlcoBlow, w którym dioda zapaliła się na kolor wskazujący na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. Policjant kontynuuje badanie na urządzeniu typu Alco-sensor IV gdzie wynik pierwszego badania wynosi 0,15 mg/dm3. W tym momencie możemy już zażądać badania analizatorem wydechu dokonującego pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni np. Alkometr A2.0.
Podczas sporządzania protokołu z badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu powinniśmy zostać poinformowani o możliwości odmowy złożenia oświadczeń na pytanie dotyczące ilości, rodzaju i godziny spożycia alkoholu w ciągu ostatnich 24 godzin oraz informacji o chorobach, na jakie chorujemy.
Przykład: Policjant sporządzający protokół ma prawo uzyskać od nas takie informacje jak: imię, nazwisko, numer PESEL, serię i numer dokumentu tożsamości, wiek, płeć, wzrost i masę ciała. Ponadto ma prawo zapytać o ilość, rodzaj i godziny spożycia alkoholu w ciągu 24 godzin jednak ma obowiązek jednocześnie poinformować nas, że mamy prawo odmowy złożenia oświadczenia na to pytanie. To samo tyczy się pytania o chorobach, na jakie chorujemy..
W przypadku badania analizatorem wydechu i wyniku równemu 0,00 mg/dm3 oraz jeśli nie będzie prowadzone dalsze postępowanie o przestępstwo lub wykroczenie można zażądać sporządzenia protokołu z tej czynności, który następnie możemy otrzymać. Dotyczy to również urządzenia niewyposażonego w cyfrową prezentację wyniku pomiaru – Alcoblow.
Przykład: Podczas kontroli drogowej policjant poddał nas badaniu analizatorem wydechu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu (dowolne urządzenie np. Alco-sensor IV, AlcoBlow, Alkometr A2.0 itp.). Wynik badania nie wskazuje na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu w związku z czym po zakończeniu kontroli drogowej możemy kontynuować jazdę. W tym momencie możemy zażądać sporządzenia protokołu z przebiegu badania stanu trzeźwości, który następnie otrzymujemy.
Musimy pamiętać, że podczas przeprowadzonej kontroli drogowej mamy obowiązek stosować się do poleceń policjanta. W przypadku badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu mamy prawo odmowy poddania się temu badaniu. Jeżeli policjant posiada uzasadnione podejrzenie, że popełniliśmy przestępstwo lub wykroczenie po spożyciu alkoholu ma prawo przymusowo pobrać od nas krew. W tym celu może użyć środków przymusu bezpośredniego, dokonać zatrzymania, a następnie poddać przymusowemu pobraniu krwi. Warto również wspomnieć, że mamy również prawo do złożenia zażalenia na sposób przeprowadzonych przez Policję czynności do właściwego miejscowo prokuratora.
Autorzy: asp. szt. Rafał Śmieja, mł. asp. Grzegorz Waleczek
zdjęcia: Policja
