W piątek 28 września 2018 r. o godz. 17.00 Książnica Cieszyńska zaprasza na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Cymelia i osobliwości w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”, które odbędzie się w sali konferencyjnej biblioteki. W ramach najnowszej odsłony cyklu zaprezentowane zostanie unikalna, owiana nimbem tajemnicy dokumentacja pośmiertnych badań mózgu marszałka Józefa Piłsudskiego.
Późnym wieczorem 12 maja 1935 roku w Belwederze zmarł Józef Piłsudski. Jego ciało spoczęło w krypcie wawelskiej, a serce w Wilnie. Mózg, zgodnie z wolą zmarłego, przeznaczony został do celów naukowych, co wiązać można z ówczesną popularnością badań neuroanatomicznych mających na celu odkrycie zależności pomiędzy wielkością i budową mózgów osób o wybitnych uzdolnieniach a przejawami talentu. Preparat mózgu Marszałka został przekazany najwybitniejszemu polskiemu neuroanatomowi, dyrektorowi Polskiego Instytutu Badań Mózgu w Wilnie, profesorowi Maksymilianowi Rosemu. Budowa mózgu odwzorowana została w formie czterech odlewów, wykorzystywanych następnie w prowadzonych w wileńskim Instytucie badaniach, a także udokumentowana na doskonałej jakości fotografiach. Badania nie zostały jednak doprowadzone do końca. Przerwał je wybuch wojny, w niewyjaśnionych okolicznościach zaginął też preparat mózgu i wszystkie wykonane odlewy i klisze fotograficzne. Efekty początkowego etapu badań zostały jednak udokumentowane w wydanej drukiem w 1938 r. publikacji „Mózg Józefa Piłsudskiego / Le cerveau de Joseph Piłsudski. Cz. 1”, zawierającej detaliczny opis mózgu wraz z dokumentacją fotograficzną. Wydawnictwo to miało unikalny charakter i przeznaczone było dla nielicznych wybranych osób i instytucji. Do dziś nie wiadomo, w ilu egzemplarzach zostało wydrukowane, nakład z pewnością nie przekroczył jednak kilkudziesięciu sztuk. Obecnie znanych jest zaledwie kilkanaście egzemplarzy, z których jeden znajduje się w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej. W piątek 28 września o godz. 17.00 w sali konferencyjnej Książnicy unikalny album zostanie zaprezentowany publicznie. Uczestnicy spotkania będą mogli także poznać historię badań nad mózgiem Józefa Piłsudskiego oraz hipotezy na temat zniknięcia preparatów, a także frapujące dzieje egzemplarza przechowywanego w Książnicy Cieszyńskiej. Prelekcję wygłosi Małgorzata Szelong.
